Helsing til mor og far på 60-årsdagen.

Denne helsinga vart laga i samband med feiring av mor og far sin 60-årsdag, men blir lagt ut her til allmenn forlysting. God lesing!

Vyrde gjestar og gode jubilantar, her kjem ei helsing frå den einaste i syskjenflokken som i dette augneblink er i utlendigheit. Dei som kjenner familien vår veit at ungeflokken til mor og far ofte har eit ynskje om å reise ut i verda, for å oppleve korleis kloda ser ut utanfor dei trygge rammane ein oppvekst i ro og mak i ei solhelling på Rennesøy kan gje inntrykk av. At heile 4 av 5 ungar er heime og feirar denne dagen i lag med dykk synast eg me skal seie oss nøgde med, og sistemann er med mentalt og på papiret, sjølv om lekamen for tida er plassert i Arusha, Tanzania.

Når me feirer slike runde dagar blir det ofte brukt som ein anledning til å oppsummere kva som har skjedd sidan sist ein var samla i same ærend. Her er det nok å ta av. Ungane har skaffa seg flotte og respektable studielån, om lag tretti årsverk har staten gladeleg lånt bort slik at familien Lauvsnes har vorte lommekjent på eit utval av utdanningsinstitusjonane som finst i Noreg. I tillegg har far og mor vorte farfar, farmor, morfar og mormor! Ikkje verst! Dei siste ti åra har ”gamlingane” på Helland byrja å reise. Vanlegvis er det slik at ungane tek etter foreldrene sine, går i same fotspor og plutseleg finn ut at dei er meir like foreldrene sine enn dei hadde tenkt. Det er nok tilfelle også for denne bølingen, men når det gjeld reising verkar det som om det er den yngre garde som har sett standarden, og så har mor og far tatt etter. Med fare for å gløyme nokre destinasjonar skal eg ikkje freiste å ramse opp alle, men det er i alle fall ikkje feil å seie at lista ligg høgare enn Dyreparken og Danmark som var dei lengste turane medan ungane var små og søte, men dyre i drift og med dårleg tålmod.

Far har til og med feira jul sør for ekvator, meir nøyaktig i Pilanesberg Nasjonalpark nord i Sør-Afrika, med middels hell. Om det var den totale mangel på julestemning – me var på løvesafari i tretti grader på føremiddagen – eller saknet av mor som sat igjen heime på Rennesøy som gjorde utslaget er usikkert, men far verka litt gretten og var openbart ikkje nøgd med julebufféen som vart servert på hotellet. Nokre saueribber vart fortert, men dei var sterkt krydra og likna like mykje på pepperoni som på pinnekjøt. Då det var tid for dessert, ytra far desse orda som etter kvart har vorte ein klassikar som blir repetert kvar gong familien er samla; ”Eg ser kagene og isen, men kor e desserten hen?”

Arusha er ganske annleis enn Rennesøy, det skulle berre mangle. Å bli solbrent på leggane i november er ei rimeleg ny oppleving for meg, det same er å prute på paprikaen samt helst å vere heime før det blir mørkt. Julestemning blir det nok lite av, det næraste ein kjem juletre er ”pimpa” Toyota Hiace-bussar med lys i alle fargar, glitter og dekor inspirert av klubblogoar frå Engelsk Premier Leauge. Men det merkelegaste er kanskje å alltid vere ein attraksjon. Kvar enn du går, blir ingen, ungar som vaksne, lei av å rope ”Mzungu” etter deg. Direkte oversett betyr det europear, men meininga er vel noko slik som kviting. Å svare ”Mafrika”, eller afrikaner, viser seg å vere artig. Folk reagerer ulikt men dei fleste ler og smiler.

Likskapane mellom Rennesøy er kanskje meir oppsiktsvekkjande enn forskjellane. Naboane sel tomater på eit bord på gata, ikkje ulikt sjølvbetjent tomatkiosk heime på Helland. Ved nærare ettertanke er tomatutsalet på Solhaug gartneri kanskje meir eksotisk enn eg tidlegare var klar over. Det er kyr som rauter om morgonen og kyllingar som piler mellom beina på deg på veg til bussen, alt dette er jo kjent frå før! Bussopplevinga er kanskje litt annleis enn 10’en til Stavanger, i og med at ein heil landsby får plass i ein Toyota Hiace; 31 personar i ein bil er den personlege rekorden eg har opplevd til no. Men til og med dette er jo kjent, sidan barndomen min bestod av to typar feriar; Bilferie eller båtferie med heile familien. Den første der to vaksne og fem ungar med tilhøyrande bagasje for to veker vart stua inn i ein relativt beskjeden Peugeot 504 stasjonsvogn. Den andre ferietypen var å stue dei same folka inn i ein like liten båt, der dei same sju personane delte bysse og messe og kva det no heiter, alt i eitt rom som ikkje kan ha vore større enn 6 kvadratmeter.

Ellers er det verdt å merke seg at folk i Tanzania er glade og nøgde sjølv om lønslippen er relativt beskjeden, dersom dei i det heile teke har arbeid som kvalifiserer for lønnslipp. Folk er i godt humør, og har alltid tid til å slå av ein prat om ”laust og fast”. Ein god isbrekkjar er å snakke om veret, på same måten som ein kan gjere heime. I skrivande stund går folk og ventar på at den første regntida skal starte skikkeleg, slik at våronna kan kome igong og sikre maten på bordet for det neste året. Å klage på at det er frykteleg kaldt når gradestokken viser hutrande 18 grader slår alltid an. Dersom du vil diskutere den globale økonomiske krisa og bankkollapsen på Island kjem du nok ikkje så langt, til gjengjeld skal det ikkje meir enn eit enkelt ”Obama” akkompagnert av ein tommel opp før heile gata lyser opp, jublar og inviterer deg heim på te og ugali.

Mor og far; dersom de har lyst på eit år eller to i Afrika, er eg sikker på at de kunne bidrege ein heil del for å betre kvardagen for folk i Arusha. Far hadde hatt si fulle hyre, sidan heile byen med omegn er full av Massey 165-traktorar med skeiv hjulstilling, oljefilter overmodne for hausting, bremser med kun estetisk nytteverdi og panser som skrik etter eit lag med lakk. Mor kunne drive ein skule for vanskelegstilte born, lert dei å rekne, lese og skrive eller for den del å bake brød med grovt mjøl, alt dette er viktig kompetanse for ein sivilisasjon i utvikling.

Dersom de ikkje har lyst på eit år eller to i Afrika, har eg full forståing for det og. Etter ein lang tur hit eller dit er ingenting betre for oss ungar er å kome heim til garden på Helland der me alltid er velkomne og døra er ulåst. Til lukke med 60 velbrukte år, må det blir 60 til!

Gratulera med dagen begge to, helsing Helge